Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân, khẳng định vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương và đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân
Quang cảnh Kỳ họp thứ 11 HĐND tỉnh khóa X, nhiệm kỳ 2021 - 2026
Hội đồng nhân dân tỉnh đã tổ chức thành công 07 kỳ họp (gồm 02 kỳ họp thường lệ và 05 kỳ họp chuyên đề). Tại các kỳ họp đã thông qua 59 báo cáo; ban hành 127 nghị quyết (trong đó, có 119 nghị quyết liên quan đến lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh; 08 nghị quyết liên quan đến công tác tổ chức, cán bộ thuộc thẩm quyền).
Thường trực HĐND tỉnh đã thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo luật định. Chủ động điều hòa, phối hợp các Ban của HĐND tỉnh trong các hoạt động giám sát, khảo sát; quan tâm nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác giám sát, khảo sát. Chủ động, linh hoạt trong hoạt động giám sát, HĐND, Thường trực và các Ban HĐND tỉnh tổ chức 11 cuộc giám sát chuyên đề (tăng 6 cuộc năm 2021) và 8 cuộc khảo sát (tăng 3 cuộc so với năm 2021). Qua công tác giám sát, khảo sát tại các địa phương, đơn vị đã kịp thời phát hiện những tồn tại, bất cập và có những kiến nghị đề xuất phù hợp.
Đoàn giám sát của TT HĐND tỉnh giám sát kết quả kiến nghị của cử tri
Phối hợp chặt chẽ với Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các sở, ngành chức năng chuẩn bị nội dung, chương trình kỳ họp của HĐND tỉnh bảo đảm chất lượng, đúng quy định và giải quyết kịp thời những vấn đề thuộc thẩm quyền. Công tác chuẩn bị, tổ chức các kỳ họp HĐND tỉnh chặt chẽ, linh hoạt, đảm bảo trình tự, thủ tục quy định góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND. Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại các kỳ họp có nhiều tiến bộ, các câu hỏi chất vấn khá sát với thực tế và là những vấn đề được đông đảo cử tri quan tâm, phản ánh được nguyện vọng của nhân dân. Đại diện các cơ quan chức năng đã thể hiện rõ trách nhiệm trong việc giải trình, tiếp thu, giải quyết các vấn đề đại biểu, cử tri đặt ra. Nhiều ý kiến chất vấn đã được giải đáp thẳng thắn trên tinh thần cầu thị; lời hứa trên diễn đàn kỳ họp được tổ chức thực hiện, tạo niềm tin cho cử tri, góp phần nâng cao vị thế của HĐND và các đại biểu dân cử thể hiện được trách nhiệm của các đại biểu tại kỳ họp HĐND tỉnh.
Để có được những kết quả trên, thì sự chủ động đổi mới, sáng tạo trong việc xây dựng kế hoạch cụ thể theo chức năng, nhiệm vụ và đặc biệt là tinh thần trách nhiệm cao của từng đại biểu HĐND. Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được vẫn còn những hạn chế như: việc chuẩn bị, trình đối với một số nội dung, báo cáo, tờ trình, dự thảo nghị quyết còn chậm so với thời gian quy định, phải điều chỉnh, bổ sung, thay thế; một vài nội dung trong tờ trình chưa đảm bảo trình tự, thủ tục. Từ đó, ảnh hưởng tiến độ, công tác thẩm tra và chất lượng thẩm tra của các Ban HĐND cũng như việc xây dựng các văn bản điều hành phục vụ kỳ họp. Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn vẫn còn biểu hiện nể nang, ngại va chạm, các nội dung chất vấn chưa có nhiều đại biểu HĐND tham gia mà chủ yếu vẫn do các đại biểu chuyên trách đặt ra, nên chưa tạo được không khí thảo luận sôi nổi trong kỳ họp, một số thủ trưởng cơ quan hữu quan trả lời còn chung chung, vẫn còn tình trạng chậm hoặc chậm thực hiện các cam kết, lời hứa.
Trong thời gian tới để tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND, khẳng định vai trò cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương và đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân cần thực hiện một số giải pháp sau:
Thứ nhất, công tác nhân sự lãnh đạo chủ chốt của HĐND là nhân tố quyết định chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND và Thường trực HĐND. Trưởng, Phó Ban HĐND tỉnh được bố trí hoạt động chuyên trách và các đại biểu HĐND tỉnh kiêm nhiệm tham gia thành viên các Ban. Đây là điều kiện tốt để các Ban của HĐND nâng cao chất lượng hoạt động, nhất là hoạt động thẩm định các tờ trình, dự thảo nghị quyết sẽ trình ở các kỳ họp. Mỗi thành viên các Ban của HĐND phải đi sâu đi sát diễn biến, tình hình ở các ngành, các địa phương để ngoài kiến thức chuyên môn, còn có thêm kiến thức thực tiễn khi thẩm định các nghị quyết. Các Ban phải chú trọng hơn nữa về chất lượng công tác thẩm tra, tăng tính phản biện để giúp cho đại biểu có cơ sở quan trọng trong việc xem xét, thảo luận và quyết định các nội dung của kỳ họp. Sau khi nghị quyết được ban hành, Thường trực và các Ban của HĐND phải tiếp tục thường xuyên theo dõi, giám sát chặt chẽ việc triển khai thực hiện để kịp thời phát hiện và kiến nghị biện pháp xử lý các bất cập, hạn chế.
Thứ hai, cần đổi mới hoạt động của đại biểu HĐND, quan tâm bồi dưỡng, nâng cao năng lực, kỹ năng hoạt động cho đại biểu HĐND, làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền để nhân dân và cử tri thấu hiểu, đồng hành với các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong việc thực hiện chủ trương, chính sách, quy định pháp luật. Mỗi đại biểu HĐND tỉnh, nhất là các đại biểu không chuyên trách phải xác định hai trách nhiệm đồng thời đó là trách nhiệm với công việc chuyên môn đang đảm nhiệm và trách nhiệm với công việc của một đại biểu dân cử. Các đại biểu HĐND cần phải tăng cường đi thực tế cơ sở, giữ mối quan hệ thường xuyên với cử tri ở bất cứ đâu và bất cứ lúc nào. Đại biểu HĐND qua công việc chuyên môn hàng ngày để tiếp xúc với cử tri vừa nghe cử tri nói, vừa nói cho cử tri nghe. Theo dõi giám sát hoạt động của các cơ quan chức năng trong việc thực hiện các quy định của pháp luật, nghị quyết của HĐND, xem xét, giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri và dành thời gian thỏa đáng cho việc nghiên cứu các tài liệu để chuẩn bị ý kiến phát biểu có chất lượng tại các kỳ họp.
Thứ ba, tổ chức hoạt động giám sát thật chặt chẽ để hoạt động giám sát đi vào thực chất và có hiệu quả. Trong hoạt động giám sát chuyên đề HĐND cần phải tập trung vào những lĩnh vực bức xúc đang được cử tri quan tâm và phải thường xuyên theo dõi, đôn đốc việc thực hiện kiến nghị sau giám sát của các cơ quan, đơn vị, tránh để xảy ra tình trạng các kiến nghị giám sát không được thực hiện cụ thể:
- Chọn đúng và trúng nội dung cần và nhất thiết phải giám sát; xác định rõ những việc cần làm trước, trong và sau giám sát. Thông báo các nội dung sẽ giám sát cho Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các Hội có liên quan để kết hợp chặt chẽ hoạt động giám sát của HĐND với hoạt động giám sát xã hội, không coi đây chỉ là việc của riêng HĐND tỉnh.
- Gắn giám sát từng đợt với giám sát thường xuyên và sau mỗi nội dung đã được giám sát cần tổng kết, đánh giá thật chu đáo để xem hoạt động giám sát đó đạt mục đích đến đâu, kết quả cụ thể thế nào, cách tổ chức giám sát có gì hay, có gì tốt, có gì phù hợp và có gì cần bổ sung, sửa chữa, hoàn thiện… Qua tổng kết đánh giá như vậy để HĐND có thể rút kinh nghiệm, nâng cao năng lực, trình độ giám sát của mình. Đảm bảo nội dung giám sát sau tốt hơn, hiệu quả hơn, thực chất hơn và có hiệu lực hơn. Giám sát càng có hiệu quả, hiệu lực thì quyền lực của HĐND càng được nâng lên.
Thứ tư, cần thực hiện hiệu quả quy chế phối hợp giữa HĐND với Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc trong công tác chuẩn bị các kỳ họp đảm bảo chất lượng. Thường trực HĐND cần làm tốt công tác điều hòa, phối hợp giữa các Ban HĐND trong việc xây dựng kế hoạch, chương trình đã đề ra; tăng cường hoạt động chất vấn, giải trình tại kỳ họp và giữa 2 kỳ họp; thực hiện tái giám sát các nội dung đã được chất vấn, giám sát... Thực hiện tốt công tác phối hợp với cơ quan kiểm tra cấp uỷ, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên trong các hoạt động. Tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động của HĐND theo hướng thực chất, toàn diện, đồng bộ bảo đảm sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng đối với tổ chức và hoạt động của HĐND; tiếp tục đổi mới việc tổ chức các kỳ họp HĐND ngày càng chất lượng, hiệu quả hơn để khẳng định vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương và đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân./.