Ông Dương Văn Hồng - Giám đốc Hợp tác xã bưởi da xanh xã Phú Hữu chia sẻ: “Bưởi da xanh là loại cây cho trái rải đều trong năm, nhưng tập trung trước, trong và sau tết. Do đó, quản lý vườn bưởi như thế nào để giảm thiệt hại do hạn mặn gây ra là điều mà Ban Giám đốc hợp tác xã đặc biệt quan tâm. Trước tiên, không dùng những biện pháp neo trái kéo dài chờ giá như mọi năm. Bưởi vừa đủ độ chín và đạt tiêu chuẩn thương mại thì nên mạnh dạn xuất vườn, cung ứng ngay cho thị trường. Thời điểm này bưởi ra hoa rất nhiều, nếu giữ hoa, giữ trái nhiều thì không tốt, nên tỉa bớt hoa và trái, để tránh ảnh hưởng tới cây. Chúng tôi hướng dẫn và động viên các xã viên không nên sợ sản lượng bưởi cả năm mình không đạt, vì bưởi có nhiều đợt ra hoa, tỉa đợt né mặn thì sẽ có đợt hoa khác”.

       Ông Phạm Văn My – Chủ tịch Hội Nông xã Phú Hữu dẫn chúng tôi đến thăm vườn bưởi da xanh của anh Nguyễn Hữu Chính ở ấp Phú Thứ, xã Phú Hữu (thành viên của Hợp tác xã bưởi da xanh), là người có nhiều kinh nghiệm trong chăm sóc vườn bưởi khi phải đối mặt với hạn mặn xâm nhập. Anh Nguyễn Văn Chính có diện tích trồng bưởi 7.000m2, với hơn 300 gốc, cho năng suất 100 gốc thu hoạch trái từ 02 tấn bưởi trở lên. Anh Chính chia sẻ kinh nghiệm của mình: “Biện pháp đậy gốc được cho là hết sức hữu hiệu trong điều kiện ảnh hưởng mặn hiện nay. Có thể che đậy gốc bằng lá dừa, vật liệu khô, cỏ khô, tận dụng thảm cỏ tự nhiên để giữ độ ẩm cho cây. Không nên sử dụng những loại phân mà nó tạo ra nhiều bộ lá mới. Bổ sung các loại phân tăng khả năng chống chịu cho cây như phân lân, phân kali. Đặc biệt là sử dụng các loại phân hữu cơ ủ hoại kết hợp với đậy gốc để duy trì ẩm độ đất và tăng khả năng đề kháng của cây”. Những trái bưởi đã lớn trong thời kỳ bị ảnh hưởng mặn chuẩn bị thu hoạch, thì tỉa bỏ bớt những trái không đạt chuẩn, ưu tiên để lại trái đạt chuẩn, giảm bớt khả năng cây phải nuôi trái nhiều, ảnh hưởng đến khả năng đề kháng của cây trước mặn. Cố gắng duy trì những cây che bóng mát trong vườn như: dừa, chuối, so đũa… Theo dõi thường xuyên độ mặn của nước do các ngành chức năng thông báo. Chỉ tranh thủ tưới khi độ mặn xấp xỉ 1%0, tưới bằng phương pháp tưới ẩm vào đất, không được tưới lên thân cây, lá cây…

Vườn bưởi của anh Chính vẫn xanh tốt mặc dù đang hạn mặn

       Theo kinh nghiệm của nhiều nông dân chuyên trồng bưởi da xanh, nhất là cây có múi; trong điều kiện bưởi khô nhiều thì tưới bổ sung, nhưng chỉ được tưới thấm vào đất, chứ không tưới phun lên thân, đó là biện pháp cầm cự, đậy gốc 5 – 6 tháng cây không chết, cây chỉ “đứng” lại, việc phục hồi rất dễ. Còn tưới nước mặn thì cây sẽ bị nhiễm độc mặn, rất khó cứu. Biện pháp đậy gốc cũng có thể áp dụng hiệu quả đối với các cây trồng khác. Khi đo độ mặn thì bà con chỉ đo được tầng nước mặt, nhưng ở tầng nước phía dưới nước mặn hơn nhiều, do tỷ trọng nước mặn chìm xuống dưới; độ mặn trên một dòng sông cũng khác nhau, rất khó để khuyến cáo đo độ mặn như thế nào để tưới. Do đó, bà con và các xã viên hợp tác xã không nên tưới nước mặn, kinh nghiệm từ đợt mặn năm 2016 cho thấy, việc đậy gốc, giữ mát vườn và trữ nước trong vườn là biện pháp quyết định để duy trì và phục hồi vườn cây sau này.

       Với những kinh nghiệm và các giải pháp hữu hiệu để chăm sóc vườn cây có múi, mặc dù xâm nhập mặn còn kéo dài và ngày càng gay gắt hơn, nhưng với các biện pháp trên sẽ không ảnh hưởng nhiều đến vườn cây ăn trái, nhất là năng suất sẽ không giảm, đây là biện pháp tốt nhất để cho các nhà vườn học hỏi kinh nghiệm, nhằm thích ứng với hạn mặn.

Sóc Ca